“Buğdayda verim düşük kalite yüksek”

Bu yıl buğday rekoltesinde kuraklıktan dolayı yüzde 15 ile 20 arasında bir düşüş bekleniyor. Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz’de yapılan hasatlarda kuraklığın verim kayıplarına neden olduğunu belirten sektör temsilcileri, kuraklığa rağmen buğday kalitesinin iyi olmasının sevindirici olduğunu aktardı. Buğday fiyatı ise ton başına 12 bin 500 TL ile 13 bin TL arasında bir rakam tahmin ediliyor.

Kuraklık nedeniyle buğ­day üretimde yüzde 15 ile 20 arasında bir ka­yıp öngörülüyor. Ancak bugü­ne kadar hasat edilen buğdayın protein kalitesi ise sevindirdi­ğini belirten sektör temsilcile­ri, fiyatın ise ton başına 12 bin 500 TL ile 13 bin TL arasında bir rakam öngörülüyor.

Bu yıl hububatın son yılların en düşük yağmurunu aldığına dikkat çeken Hububat Teda­rikçileri Derneği (HUBUDER) Yönetim Kurulu Başkanı Gür­sel Erbap, kuraklığın başta Gü­neydoğu Anadolu ve Akdeniz olmak üzere birçok yerde yapı­lan hasatlarda çok ciddi verim kayıplarının yaşandığını göz­lemlediklerini söyledi.

Kon­ya’da kısmi kayıpların olduğu­nu ifade eden Erbap, “Henüz hasat başlamadığı için özellik­le mayıs ayındaki yağmurlarla biraz daha toparladı. Yine Gü­ney Marmara’da çok iyi verim var. Fakat Marmara’nın Trakya bölümünde ise yüzde 15 ile 20 oranında rekoltede bir düşüş gözüküyor. Türkiye genelinde bu yıl, önceki yıla göre yüzde 15 ile 20 oranında bir düşüş bekli­yoruz” dedi.

Makarnalık buğdayda ciddi stok bekleniyor

Verim düşük olması ve ku­raklığın etkisiyle başak sayı­sındaki azalmadan dolayı bi­rim metrekareden alınan ilaç, gübre, güneş ve topraktaki di­ğer besinlerin etkisiyle buğ­dayda protein kalitesini yük­selttiğini belirten Erbap, hava sıcaklıklarının yüksek seyret­mesi halinde nişasta oranının düşük, protein oranının yüksek olmasında etkili olduğunu ilet­ti.

Durum buğdayında da ge­çen yıla oranla yüzde 5’lik gibi bir düşüş olabileceğini, ancak Toprak Mahsulleri Ofisi’nin elinde önemli miktarda stok bulunduğu da tahmin edildiği­ni ifade eden Erbap, dolayısıyla yine makarnalık buğdayda da ciddi bir stokun olacağının gö­züktüğünü söyledi. Bu yıl açık­lanacak fiyatın içinde destek miktarının içinde olmasından dolayı farklı olacağını dile geti­ren Erbap, “Çünkü artık destek farkı ayrı ödenmeyecek. Aynı zamanda hem gübre hem ilaç hem mazot bu desteklerin için­de olduğu temel desteklerde de düzelteler yapıldı. Ben buğday­da kabaca çaya yapılan yüzde 33,9 kadar civarında bir fiyat artışı bekliyorum.

Yani ton fi­yatı 12 bin 500 TL ile yaklaşık 13 bin TL gibi bir fiyat bekliyo­rum. Sonuçta çiftçinin de mali­yetleri yükseldi. Öte yandan pi­yasada finansman açığı olduğu için ve finansmana ulaşılması da çok zor olmasından dolayı harmanda ürünü kime gidece­ği de daha belli değil. Bu biraz da yurt dışı piyasalarının yanı sıra İç Anadolu ve Güney Mar­mara ve Trakya’daki verimlerle de alakalı” diye konuştu.

Uluslararası fiyatlar 15 dolar düştü

Şu an iç pazarda buğday fi­yatlarının kalitesine göre ton başına 11 bin 500 TL ile 14 bin TL arasında değiştiğini bildi­ren Erbap, vergi ve navlunla­rın düşmesiyle yurt dışında da fiyatların son 1 ayda yaklaşık 15-20 dolar düştüğünü aktardı. Yine Rusya’da yaklaşık 3 haf­ta önce toplam buğday üretim­de artış yönünde 2 ile 3 milyon ton revize yapıldığını aktaran Erbap, “Rusya mayıs ayında iyi yağışlar aldı. Buna baktığımız zaman Türkiye’deki fiyatlar da şu an nasıl bir fiyat oluşacağı da belirsiz. Yurt dışında tonu 210 ile 220 dolar, navlunla birlikte Türkiye’ye geldiğinde 240 ile 260 dolarlar arasında bulunu­yor” açıklamasında bulundu.

Üretimde iklim büyük sorun olmaya başladı

Türkiye’de buğday üreti­minde temel sorunun çok kü­çük alanlarda üretim yapıl­ması olduğunu işaret eden Er­bap, buğday üretiminde ölçek ekonomisine uyacak tarımsal alan olmadığı için maliyetlerin de yüksek olduğunu vurgula­dı. Erbap, enflasyondan dolayı ilaç, gübre, mazot fiyatlarının yüksek olmasının yanı sıra iş­çiliğin de zorlaştığını belirtti. Dolayısıyla en büyük sorunun ölçek ekonomisi olduğuna vur­gu yapan Erbap, “İkinci soru­nun ise iklim yer alıyor. İklimde de artık çok ciddi değişiklikler yaşanıyor. Bu iklim değişiklik­lerine karşı da tedbirlerin alın­ması gerekiyor. Üçüncü sorun ise bölgelere göre dayanıklı to­hum çeşitlerin belirlenmesi gerekiyor. Dördüncüsü unsur ise girdi maliyetleri yer alıyor. Sonuç itibarıyla beşinci sorun olarak pazarlama var” dedi.

Uluslararası kuruluşlar tahminlerinde revizeye gidecek

TÜİK’in bu yılki ilk tahminin 19,6 milyon ton iken, bu rakamın geçen sezon 20,8 milyon ton olduğuna dikkat çeken Eren Günhan Ulusoy, “Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı (USDA) 19 milyon tonluk tahminini korurken, Uluslararası Tahıl Konseyi (IGC ) 21,20 milyon tonluk tahminiyle geçen sezona göre bir artış bekliyor. Ancak bu tahminlerin hem USDA hem de IGC tarafından revize edileceği öngörülüyor” diye konuştu.

Sezonun ilk harmanlarında kalite iyi

Bu yıl buğdayda fiyat beklentisinin 12.5 protein ekmeklik buğday için ton başına 12 bin 500 ile 13 bin TL arasında bulunduğunu ifade eden Ulusoy, Adana’da Çukurova’nın merkezinde gluten yapısı, protein seviyesi ve enerji değerleri açısından iyi ve çok iyi seviyelerde göründüğünü iletti. Ceyhan-Kozan hattında ise kuraklık nedeniyle kalite değerleri düşük, enerjiler ise düşük ile orta seviyede bulunduğunu belirten Ulusoy, “Ceyhan, Aladağ, Sarıçam ve Karaisalı ilçeleri ile Tarsus’a kadar olan bölgede kalite iyi ile orta arasında değişmekte; gluten değerleri iyi, enerji değerleri ise genel olarak iyi. Hatay bölgesinde Reyhanlı’nın kumlu bölgelerinde gluten, protein ve enerji değerleri iyi; kalite ise çok iyi. Hassa ve Kırıkhan yöresinden gelen buğdaylar ise kalite açısından orta ile orta-iyi arasında değerlendiriliyor. Adana ve Hatay bölgelerinde yemlik vasfa düşecek ürün miktarının az olacağı öngörülüyor” dedi.

 Rekolte tahmini 18 milyon ton seviyesinde bulunuyor

Geçen son iki sezona kıyasla daha kurak bir sezonla karşı karşıya olduğumuzu söyleyen Uluslararası Un Sanayicileri ve Hububatçılar Birliği (IAOM) Avrasya Başkanı Dr. Eren Günhan Ulusoy, ancak yine de, özelde buğday açısından en kötü senaryonun yaşandığı bir dönemden geçmediğimiz kaydetti. Öte yandan, su kaynakları (göletler, sulama kanalları, yer altı suları vb.) açısından oldukça olumsuz bir dönemden geçildiğine işaret eden Ulusoy, “Buğday üretimi için 17,5 – 18 milyon ton aralığında bir rekolte öngörülüyor. Türkiye’de son yıllarda azalan bir eğilimle ekmeklik buğday ekimi düşüyor. Bu sezon yaklaşık 13,5 ile 14 milyon ton ekmeklik buğday, 3,5 ile 4 milyon ton ise makarnalık buğday üretimi bekleniyor” dedi.

Kaynak: https://www.dunya.com/sektorler/bugdayda-verim-dusuk-kalite-yuksek-haberi-779194